Ένα ποίημα του Ηλία Βυζάντη «Ηρώον 1940-41» – Αυτοί που έμειναν εκεί
Ο Ηλίας Βυζάντης δεν ήταν μόνο ζωγράφος. Είχε και ποιητική φλέβα και έγραφε και ποιήματα. Ένα από αυτά ήταν αφιερωμένο σε Εκείνους τους ήρωες που έμειναν εκεί, δηλαδή στο πεδίο της μάχης το 1940 – 1941, με τίτλο «ΗΡΩΟΝ 1940-41». Το ποίημα το ανακάλυψε ο συμπατριώτης μας, άλλοτε Στρατιωτικός Ιατρός, κ. Βασίλειος Τσίτσιος, ο οποίος μας το έστειλε, συνοδεύοντάς το με το εξής κείμενο:
Αγαπητέ μου κ. Διευθυντά Με αφορμή τα όσα συγκινητικά γράφετε για την Εποποιία του 1940-41, στο φύλλο της εφημερίδος σας της 24ης Οκτωβρίου 08, έχω την τιμή και την χαρά να σας στείλω τους στίχους με τους οποίους, ο αλησμόνητος Ηλίας Βυζάντης, συνοδεύει τον συγκλονιστικό πράγματι πίνακά του, με τον τίτλο: «Ηρώον 1940-41 – Αυτοί που έμειναν εκεί».
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, τόσον αυτός, όσο και ο άλλος πίνακάς του, με το τίτλο «Ο ΑΠΟΜΑΧΟΣ ΤΟΥ 1940-41» δεν είναι μόνο ξεχωριστές καλλιτεχνικές δημιουργίες του Βυζάντη. Προσωπικά τους θεωρώ βαρύτιμα κειμήλια για κάθε πατριώτη. Τιμή και Δόξα ανήκει στα ηρωικά παλικάρια που πρόσφεραν την ζωή τους στον βωμό του Έθνους και που έκτοτε συνεχίζουν τον αιώνιο ύπνο τους, κάτω από τον Σταυρό της Ορθοδοξίας. Πιθανόν αυτοί οι στίχοι να έχουν δημοσιευθεί κάπου ή να περιλαμβάνονται στο μοναδικό βιβλιαράκι, που ο ποιητής και διανοούμενος ζωγράφος εξέδωσε περί το 1948 με τον τίτλο «Αυριανή»… Φιλοσοφία – Επιστήμη – Τέχνη.
Εγώ τους πρωτοδιάβασα επικολλημένους στην πίσω πλευρά του πίνακα «ΗΡΩΟΝ 1940-41», που για μένα αποτελεί εικόνισμα και προσκυνώ με ευλάβεια στο κάθε αντίκρισμά του. Τέλος ήθελα να συμπληρώσω ότι στο ποίημα αυτό ο Ηλίας Βυζάντης, εκτός από το θέμα που αφορά τον πινάκα του, αναφέρεται με πόνο και στα τραγικά γεγονότα, που ακολούθησαν την Εποποιία του 1940 και κυρίως στον επάρατο εμφύλιο σπαραγμό, με ολέθριες συνέπειες, στην περαιτέρω πορεία του Έθνους.
Ευχαριστώ για την φιλοξενία.
Φιλικότατα Βασ. Π. Τσίτσιος Ιατρός
Ηρώον 1940-41 Αυτοί που έμειναν εκεί (1947)
Κι ύστερα απλώθηκε η καταχνιά, της νύχτας το ξεροβόρι.
Μούγκριζαν της νύχτας τα στοιχειά, με λυσσασμένη ζήλεια.
Μαρμάρωσαν τους πολεμιστές, βουβά ψυχρά λιθάρια.
Τα χρόνια αργοκύλησαν, χορτάριασαν τα μονοπάτια.
Εγέρασαν οι πολεμιστές, γαλήνιες οι μορφές τους.
Αθάνατοι στον απόκοσμο, η Δόξα τους συντροφεύει.
Στις φυλλωσιές του Αχέρωντα, οι ψίθυροι αργοσαλεύουν.
Κι όταν εσείς μετά του χαλασμού το ξεφάντωμα, ορθώσατε ξανά.
Για την καινούργια ζωή σας,
Εμείς σπαράζαμε από την οχιά που ζήλευε την θεϊκιά γενιά μας.
Δεν πέθαναν, δεν φύγανε!!
Εκεί φυλάγουν τον Σταυρό,
Που θάμπωσε κάποτε τον ήλιο!!
Ηλίας Βυζάντης
Φλώρινα 1948
Σημ. Τα παραπάνω δημοσιεύθηκαν στην “Φωνή της Φλωρίνης» στο φύλλο 2311 / 14-11-2008
