Ο μικρός Μάχος, μαθητής στο Οικονομικό Γυμνάσιο Φλώρινας το 1963
Γράφει ο Τηλέμαχος Κασκαμανίδης |
Η επιτυχία του Μάχου στις εισαγωγικές εξετάσεις του 6τάξιου, τότε Οικονομικού Γυμνασίου που βρισκόταν δίπλα στο ποτάμι, τον Σακουλέβα, το 1963, δημιούργησε για αυτόν νέες καταστάσεις. Θα έπρεπε τώρα ένα παιδί 11μιση μόλις χρόνων να ζήσει πλέον μόνο του σ’ ένα δωμάτιο, σε μια πόλη που φάνταζε … τεράστια στα μάτια του, με τόσο κόσμο, τόση κίνηση!
Είναι κάτι που δεν μπορεί να διανοηθεί και κυρίως να αποδεχτεί ένας σημερινός πατέρας ενός 11χρονου. Ήταν όμως καταστάσεις ανάγκης και αυτό τις έκανε αποδεκτές από όλους σαν κάτι φυσιολογικό και αυτό είχε θετικό αντίκτυπο στη γρήγορη ωρίμανση των παιδιών αφού ήταν πλέον αναγκασμένα να αντιμετωπίζουν και να λύνουν μόνα τους τα όποια προβλήματά θα αντιμετώπιζαν!
Ο παππούς του Μάχου την παραμονή της έναρξης των μαθημάτων κουβάλησε τα λίγα και φτωχικά έπιπλα που απαιτούνταν για τις στοιχειώδεις ανάγκες του στο δωμάτιο που βρισκόταν στη Ν. Χάσου πίσω από τον τότε θερινό κινηματογράφο του ΟΛΥΜΠΙΟΝ. Αυτό το δωμάτιο θα ήταν από δω και πέρα ο χώρος του, το σπίτι του: μία ξυλόσομπα, λίγα καυσόξυλα, ένα ντιβάνι, ένα στρώμα, ένα πάπλωμα, μία κουβέρτα, ένα τραπεζάκι αναδιπλούμενο, μια καρέκλα, ένα κουρδιστό ξυπνητήρι και ένα «φανάρι». «Φανάρι» λεγόταν ένα κρεμαστό έπιπλο με σήτα γύρω – γύρω, μέσα στο οποίο τοποθετούνταν ό,τι φαγώσιμο υπήρχε για προστασία από τις μύγες.
Την ημέρα αυτή φρόντισε ο παππούς να αγοράσει και τα απαραίτητα σχολικά εφόδια για τις πρώτες μέρες στο σχολείο όπως μια σάκα, τετράδια, στυλό, μολύβι και ύστερα από αρκετές πρόβες βρήκε και το κατάλληλο πηλήκιο, αφού όλοι οι μαθητές των Γυμνασίων φορούσαν υποχρεωτικά, όχι μόνο στο σχολείο αλλά και έξω στην πόλη και όπου και αν κυκλοφορούσαν. Το κάθε Γυμνάσιο είχε στο πηλήκιο τα δικά του διακριτικά αλλά όλα είχαν στην προμετωπίδα σαν σύμβολο την κουκουβάγια. Το πηλήκιο το αγόρασε από την Τούζου, ένα από τα πολλά «πιλοποιεία» που υπήρχαν τότε στην πόλη και βρισκόταν στον κεντρικό δρόμο απέναντι από την Εθνική Τράπεζα και στο εστιατόριο του Τυρπένου. Έγιναν πρόβες γιατί σαν … Πόντιος ο Μάχος είχε και το ανάλογο κεφάλι και έτσι δεν έβρισκε εύκολα … νούμερο!
Ο παππούς αφού τα τακτοποίησε όλα επέστρεψε στο χωριό και τον άφησε εκεί να τα «βγάλει πέρα» μόνος του!
Ήταν η πρώτη φορά που θα κοιμόταν μόνος του σ’ ένα δωμάτιο μακριά από τα γνωστά και οικεία πρόσωπα!
Ήταν η πρώτη φορά που θα ξυπνούσε μόνος του, και σε συγκεκριμένη ώρα μάλιστα, για να πάει σχολείο!
Ήταν η πρώτη φορά που θα έπρεπε ν’ ανάψει τη ξυλόσομπα μόνος του για να ζεσταθεί!
Μόνος θα ήταν πλέον από δω και πέρα!
Μόνος απέναντι σε όλα! Μόνος απέναντι στη …ζωή!
Και ήταν μόλις 11μιση χρόνων!
Η αγωνία του να βρει το δρόμο που οδηγούσε στο Γυμνάσιο, την επόμενη ημέρα, ήταν μεγάλη αφού την διαδρομή τού την είχε δείξει μεν ο παππούς του την τελευταία μέρα πριν ανοίξουν τα σχολεία αλλά δεν ήταν σίγουρος ότι τη θυμόταν!
Το πρωί όταν χτύπησε το ξυπνητήρι ήταν ήδη ξύπνιος αφού όλη τη νύχτα είχε την αγωνία μήπως δε ξυπνήσει στην ώρα του και δε βρει το δρόμο για να φτάσει εγκαίρως.
Βρήκε όμως το δρόμο προς το Γυμνάσιο και όλο αγωνία έφτασε εκεί μπροστά σε ένα τεράστιο κτίριο και μια αυλή γεμάτη μαθητές με πηλήκια και μαθήτριες με ποδιές! Πρώτη του φορά έβλεπε τόσους μαθητές μαζί! Οι μεγάλοι, της Έκτης Γυμνασίου, του φαίνονταν …τεράστιοι αφού ήταν πανύψηλοι για τα δικά του μέτρα! Χάθηκε μέσα στο άγνωστο, για αυτόν, πλήθος και φοβισμένος περίμενε το κουδούνι αλλά μέσα στην απελπισία του μια ελπίδα «φώτισε» την καρδιά του: Ο Λευτέρης, ο συγχωριανός του, και μάλιστα από το ίδιο σόι, που τους μάθαινε μπάλα στο χωριό πήγε κάποια στιγμή κοντά του και του μίλησε αλλά μόνο για λίγο αφού αυτός ήταν στην Δ’ τάξη και είχε άλλους φίλους και παρέες και έτσι η μοναξιά του, που μεγάλωνε τον αόριστο φόβο που ένιωθε για τις καινούριες καταστάσεις που συναντούσε, συνεχίστηκε.
Η πρώτη ημέρα ήταν και η πιο δύσκολη. Φόβος, αμηχανία, αγωνία, προβληματισμός ήταν μερικά από τα συναισθήματά του. Τα πρώτα ονόματα μαθητών και μαθητριών που φώναξαν οι πρώτοι καθηγητές από τους καταλόγους:
Αφεζόλης Νικόλαος, Βάρλη Άννα, Βαρβέρη Βασιλική(;), Βυσσίνης Χρ., Γάστη(;) Θεοδώρα, Γιούτσου Ανθούλα, Δεσποτάκης Εμμανουήλ, Ηλιόπουλος Αθανάσιος, Ηλιόπουλος Κων/νος, Ιωαννίδης Ελευθέριος, Ιωάννου Γεώργιος, Κασκαμανίδης Τηλέμαχος, Κλημεντίδης Γεώργιος, Κωστόπουλος Απόστολος, Λούστα Αικατερίνη, Μακρή Αθανασία, Μανομενίδης Κυριάκος, Μάρκου Ευαγγελία, Μαύρου Χρίστος, Νικολάου Αριστοτέλης, Ντάλλας Γεώργιος, Παππά Βασιλική, Παπαπέτρου Τρύφων, Πινόπουλος Σωτήριος, Πολοζιάννη Αναστασία, Σομπατζή Αγάπη, Σταμπουλίδης Γεώργιος, Τερζενίδης Συμεών, Τοπαλόπουλος Βασίλειος, Τσούλης Δημήτριος, Χαλκιάς Αθανάσιος, Χαραβιτσίδης Ελευθέριος. Σχεδόν από την πρώτη ημέρα έμαθε όλα τα ονόματα! Οι πρώτες γνωριμίες έγιναν και οι πρώτες παρέες και φιλίες.
Όλα πρωτόγνωρα!
Οι δυσκολίες; Πολλές!
Τα μαθήματα; Πολλά! Και ήθελαν και… διάβασμα, όχι όπως στο Δημοτικό!
Οι καθηγητές; Αυστηροί, απρόσιτοι και …πολλοί!
Διευθυντής του Γυμνασίου ο Κ. Σταμέλος. Ο Γ. Ντόμαλης ήταν ο πιο προσιτός και έκανε τα Οικονομικά μαθήματα, η Μ. Βοϊδομάτη τα Γαλλικά, η Λαλλαγιάννη τα φιλολογικά, ο Γιώργος Παπαδόπουλος τα μαθηματικά, ο Κυριάκος Παπαδόπουλος τα Θρησκευτικά και ο Γ. Τσιτσιγιάννης, ο … ωραίος των κοριτσιών, τη Γυμναστική.
Το κτίριο του Οικονομικού ήταν ένα τριώροφο νεοκλασικό κτίριο με μικρή σχετικά αυλή χωρίς περίφραξη και στον περίγυρο της σε κάθε διάλειμμα υπήρχαν μικροπωλητές από τους οποίους αγόραζαν κουλούρια, τυρόπιττες, σάμαλι (είδος σιροπιαστού γλυκίσματος σαν το ρεβανί). Ακριβώς δίπλα υπήρχε μια αλάνα, στο χώρο που σήμερα (2023) έχει αναγερθεί το πολιτιστικό κέντρο του Φ.Σ.Φ. «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ». Η αλάνα αυτή κάλυπτε τις ανάγκες της γυμναστικής και κυρίως τις αθλοπαιδιές που τότε ήταν μία: το … ποδόσφαιρο! Και ο Μάχος εκεί ήταν στο στοιχείο του! Έδειξε από την πρώτη στιγμή ποιος είναι και αυτό του άνοιξε σιγά-σιγά τις πόρτες για … αναγνώριση και κυρίως αυτοπεποίθηση! Μάλιστα απόκτησε και για πρώτη φορά πάνινα αθλητικά παπούτσια και φόρμα αφού τους υποχρέωσε στην αγορά τους ο γυμναστής και έτσι ο παππούς δε μπορούσε να φέρει αντίρρηση, επικαλούμενος λόγους οικονομικής … στενότητας!
Πιστεύω ότι μέσα από τα γραφόμενά μου εκφράζω κυρίως τα χωριατόπαιδα γιατί αυτά ήταν υποχρεωμένα να φύγουν από το οικείο περιβάλλον τους και να ζήσουν τέτοιες καταστάσεις, όχι απαραίτητα δυσάρεστες!
(Απόσπασμα από την ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ μου (γραμμένη σε τρίτο πρόσωπο για λόγους … αντικειμενικότητας) με πρόθεση να μεταφερθούν στις νεότερες γενιές οι Δυσκολίες, το Πνεύμα , η Νοοτροπία αλλά κυρίως τα ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ εκείνης της αξέχαστης, για την γενιά μας, εποχής!)
